Pszczelarstwo w Rosji to tradycyjny sektor rolny, który umożliwia wytwarzanie cennych biologicznie aktywnych produktów spożywczych dla ludności, surowców dla przemysłu. Ale początkujący pszczelarze muszą dowiedzieć się o „miodowych” regionach Rosji, rozwoju i cechach pszczelarstwa w Federacji Rosyjskiej.
Rozwój pszczelarstwa w Rosji
Już w XV wieku, kiedy pszczelarstwo w Rosji dopiero zaczynało się rozwijać, stało się jasne, że przemysł ten będzie tak znaczący jak uprawa roślin wiejskich. Rozwój pszczelarstwa składa się z kilku etapów:
- Polowanie na pszczoły
- Pszczoły hodowlane w dużych otworach wyciętych w kłodzie (z boku).
- Cóż, pszczelarstwo.
Projekt ramowy został po raz pierwszy zaproponowany na początku 1814 roku przez słynnego naukowca P. I. Prokopowicza, który przyczynił się do rozwoju ramowego pszczelarstwa w Rosji. W XIX wieku opracowano i usystematyzowano bazę paszową dla tego przemysłu, nowe metody zwalczania szkodników i chorób pszczół.
Pszczelarstwo w Rosji poniosło ogromne szkody podczas rewolucji październikowej, podczas II wojny światowej. Liczba kolonii pszczół w tych okresach zmniejszyła się o około 400 tys. Po zakończeniu wojny podjęto aktywne działania w celu przywrócenia i dalszej poprawy pszczelarstwa.
Rozwój przemysłu został spowolniony przez stan gospodarki rynkowej lat 90.
Pszczelarstwo Pszczelarstwo
Pszczelarstwo lub pszczelarstwo to jedno z najstarszych rzemiosł ludowych, które ma tysiące lat. Najbardziej rozpowszechnione jest ograniczenie, szczególnie w Rosji, ponieważ w kraju istnieje wiele gęstych lasów, które są wypełnione krzewami i drzewami miodu, leśnymi polanami, zalewami rzek wypełnionych ziołowymi łąkami.
Początkowo łowcy po prostu przyszli i „obrabowali” rodziny pszczół, które znajdowały się w zagłębieniu drzewa. Z czasem ludzie zdali sobie sprawę, że z wyniszczonego gniazda można dostać miód tylko 1 raz, po czym znalezione zagłębienia zaczęto oznaczać i zadeklarować ich własność.
Z powodu masowego wylesiania stewardessy musiały pomyśleć o nowych sposobach rozmieszczania boków bliżej mieszkania. Jednocześnie zdecydowaliśmy się na następujące metody:
- Piłowanie części z koralikami i rodziną pszczół z drzewa leśnego, przenoszenie tego na własny dziedziniec.
- Tworzenie „domu” dla pszczół własnymi rękami w pniu pozostawionym z powalonego drzewa.
Jednocześnie boki wykonane ręcznie były pionowe lub poziome. Biorąc pod uwagę, że stworzenie takich desek nie było trudne dla stewardes, kula zaczęła się jeszcze intensywniej rozwijać. Ponadto, umieszczając obiekty na swoim podwórku, ludzie musieli mniej martwić się ochroną rodzin pszczelich.
Po pewnym czasie deski nie były już umieszczane na podwórku, ale na polanach leśnych, które były nazywane „sadzonkami” (później nazwa nowoczesnej fermy pszczół - pasieki) pochodziły od tego samego słowa.
Po połowie XX wieku pszczelarstwo zaczęło być zapominane, a rzadziej spotykano się z nim. Ale sprawa nie została zapomniana, ponieważ około dwie dekady temu pszczelarze z Baszkirii podjęli się przywrócenia lotów. Wśród powodów powrotu do starożytnej metody eksperci zauważają:
- Chęć uzyskania czystszego i leczniczego miodu.
- Obecność prawdziwych drzew na pokładzie z żyjącymi w nich koloniami pszczół na terenie lokalnych rezerwatów.
- Obfitość różnorodnej roślinności miododajnej.
Pszczelarstwo
Pielęgnacja pszczół to szczególny przypadek - od sztucznych mieszkań typu przejściowego po nowoczesne pszczelarstwo. Stworzono niezbywalne pokłady o różnych wzorach i składane pokłady, które stały się prototypami uli wielokadłubowych, kiedy wysoki pokład został pocięty na kilka części latem i z czasem, gdy rodzina pszczół rosła, zebrała się.
W dzisiejszych czasach ludzie zajmujący się pszczelarstwem są rzadkością, ponieważ ten rodzaj hodowli pszczół wymaga szczególnej opieki. Ponadto na sukces lekcji ma wpływ czas zaludnienia kolonii pszczół na pokładzie.
Natura jest bardzo nieprzewidywalna, aw ostatnich latach coraz częściej aranżuje lata niekorzystne dla rozwoju pszczelarstwa, które zmusza ludzi do przejścia na mieszany, ramowy typ utrzymywania rodzin pszczół (ramy są ustawione w samym pokładzie).
Regiony „miodowe” Federacji Rosyjskiej
Pszczelarstwo rosyjskie występuje najczęściej na terytorium byłego Moskwy, księstwa ryazańskiego, a także na terytoriach Rostów-Suzdal i Nowogród, gdzie nadal aktywnie się rozwija. Jednocześnie, oprócz miodu, jednym z głównych produktów działalności pszczelarzy jest wosk do świec.
W tak dużych miastach, jak Psków, Nowogród Wielki, zawsze istniał aktywny handel miodem i woskiem, z których większość była co roku wysyłana do Anglii, Grecji i innych krajów europejskich.
Zwracamy również uwagę na inne regiony, w których produkcja miodu rozwija się na skalę przemysłową:
- Ałtaj;
- Krasnodar;
- Permski;
- Baszkiria (patrz pszczelarstwo w Baszkirii);
- Udmurcja.
W Ałtaju i Permu wytwarzana jest największa ilość produktu, podczas gdy w pierwszej i Udmurtia wytwarzają produkt najlepszej jakości.
Szczególną uwagę zwraca się na terytorium Perm, gdzie realizują duże programy państwowe, z których ostatnim jest agrarna seria „Rozwój pszczelarstwa”. Podstawą pracy jest stymulacja rentownych gospodarstw przez prywatnych przedsiębiorców.
Rosyjski rynek miodu
Obecnie w pszczelarstwie pracuje około 5 tysięcy gospodarstw i 300 tysięcy amatorskich pszczelarzy, rolników oraz indywidualnych przedsiębiorców. Jednocześnie w Rosji w ciągu roku produkuje się w Rosji około 50 tysięcy ton zbywalnego miodu (wskaźnik wahał się nieco w ciągu ostatnich 18 lat).
Reformy rolne doprowadziły do gwałtownego spadku struktury produkcji produktów pszczelarskich według kategorii gospodarstw, a obecnie głównymi producentami są gospodarstwa domowe, a nie organizacje rolnicze. Już w 2006 r. Zaobserwowano znaczny spadek liczby rodzin pszczelich w porównaniu z poprzednią dekadą 7,4 razy, a liczba ta nadal gwałtownie spada.
Jeśli porównamy wskaźniki rzeczywistego spożycia miodu w Rosji (0,4 kg na mieszkańca) z gospodarczo rozwiniętymi krajami zagranicznymi (ponad 2 kg na mieszkańca), zauważymy, że pszczelarstwo na tym etapie rozwoju nie może zaspokoić potrzeb ludności tego kraju. Ponadto, z powodu niewystarczającego zbioru miodu z powodu niekorzystnych warunków pogodowych, powszechnego wyginięcia pszczół w ostatnich latach, cena miodu znacznie wzrosła.
Pomimo wszystkich starań gospodarstw i specjalizacji pszczelarskiej w zakresie organizacji, niewystarczające wsparcie państwa prowadzi do spowolnienia tego procesu.
Rosyjski miód na rynku globalnym
Część rosyjskiego miodu przeznaczonego na eksport stanowi mniej niż 1% całkowitej produkcji. Zamiast produktu krajowego, pod jego pozorem, miód z krajów trzecich jest często dostarczany do Europy, co utrudnia ocenę miejsca rosyjskich produktów na rynku światowym.
Główni nabywcy rosyjskiego miodu:
- Litwa;
- Estonia;
- Słowacja;
- Niemcy (przesyłki ostatnio wzrosły).
Po przeprowadzeniu dynamiki rosyjskiego eksportu miodu w ciągu ostatnich 10 lat możemy powiedzieć, że szczyt największej sprzedaży zagranicznej zaobserwowano w 2015 r., Kiedy sprzedano 3556 ton miodu, a wskaźniki do 2017 r. Spadły do 1 896 ton. W przyszłości wskaźnik ten będzie się zmniejszał.
Wśród przyczyn prawie dwukrotnego spadku rosyjskiego eksportu miodu są:
- Niewystarczająca ilość miodu wyprodukowanego w Rosji, który spełnia międzynarodowe standardy jakości tego produktu.
Szczególną uwagę zwraca się na nieprzestrzeganie takich wymagań, jak brak antybiotyków i innych „zanieczyszczeń”.
- Zmniejszone dostawy miodu do Chin. We wspomnianym 2015 r. Prawie 70% sprzedawanych produktów stanowiło ten konkretny kraj. Wynika to z zaostrzenia chińskich wymagań dotyczących jakości importowanego miodu.
We wrześniu 2017 r. 2 partie miodu po 18 ton zostały dostarczone z powrotem do ich ojczyzny z granicy rosyjsko-chińskiej. Powodem powrotu było niedopasowanie do standardów dotyczących nitrofuranów, metabolitów i bakterii.
Wiosną 2017 r. Rosselkhoznadzor poinformował Generalną Dyrekcję Chin ds. Kontroli Jakości, Kontroli i Kwarantanny o wprowadzeniu całkowitego zakazu wywozu miodu z Rosji, jeżeli naruszenia chińskich wymagań weterynaryjnych i sanitarnych zostaną ponownie wykryte. Jednocześnie pojawiły się problemy z częścią produktów wywożonych z Terytorium Primorskiego. Odnotowano również eksport miodu niskiej jakości z Ałtaju.
Problemy z pszczelarstwem
Pomimo wielu problemów, z którymi borykał się ten kraj, a zwłaszcza pszczelarstwa, przez długi czas rynek miodu w Rosji zawsze starał się pozostać w konkurencyjnym i rentownym państwie. Ale największym ciosem w sferę produkcji był upadek Związku Radzieckiego, który doprowadził do likwidacji dużej części pasiek zbiorowych i przemysłowych.
Minęło wiele czasu od ostatniej „tragedii”, ale pszczelarstwo nie może wyjść z kryzysu. Rozważ główne powody tego:
- Brak zainteresowania ze strony władz przez przemysł. W tej chwili nie ma systemu regulacji administracyjnych i prawnej ochrony pszczelarstwa i pszczelarzy. Aby rozwiązać ten problem, niektóre regiony przyjęły własne przepisy dotyczące tej sfery, ale kraj nie ma wystarczającej liczby decyzji i działań na dużą skalę mających na celu przywrócenie i rozwój pszczelarstwa.
- Niewielka liczba wykwalifikowanych pracowników. Najmniejszy udział pszczelarzy przypada na młodych ludzi i ludzi, którzy swoimi aspiracjami i ambicjami są w stanie popchnąć rosyjskie pszczelarstwo do rozwoju. Obecnie w Rosji działają jednostki szkół wyższych odpowiedzialne za szkolenie wysoko wykwalifikowanych specjalistów.
- Niewystarczające wsparcie techniczne dla branży, praktyczny brak pasiek państwowych. Obecnie większość miodu jest produkowana przez pszczelarzy amatorów, których praca nie jest zautomatyzowana i ma niską wydajność.
- Kontrola jakości miodu. W Rosji nie ma jasnych standardów regulacji i kontroli jakości produktu. Można znaleźć wielu oszustów, którzy dają produkt bazowy dla naturalnego miodu.
Duża ilość miodu niskiej jakości z krajów trzeciego świata jest importowana co roku do Rosji.
Należy pamiętać, że Rosji nie obchodzą problemy, z którymi borykają się prawie wszystkie inne kraje produkujące miód:
- Zbyt wysoka śmierć rodzin pszczelich. Ten wskaźnik 10 lub więcej lat temu wynosił nie więcej niż 5%, w naszych czasach wzrósł do 30-45%. Wynika to głównie z zastosowania silnych pestycydów w rolnictwie.
- Stabilny wzrost wydatków na utrzymanie pszczół i produkcji miodu. Obejmuje to wzrost kontroli jakości miodu, a także benzyny, pasieki i sprzętu.
- Starzenie się pszczelarstwa, podnoszące średni wiek pszczelarzy. Średni wiek pszczelarza w 2015 r. Wynosił 45-50 lat. Jeśli młodzi ludzie nie są zainteresowani tym obszarem i nie są nim zainteresowani, prawdopodobnie w ciągu 1-2 pokoleń po prostu nie będzie nikogo, kto mógłby pracować w pszczelarstwie.
Ośrodki rozwoju pszczelarstwa w Federacji Rosyjskiej i ich cechy
Zastanówmy się obecnie nad głównymi ośrodkami rozwoju pszczelarstwa w Rosji:
- Obwód Biełgorod. Ma dogodną lokalizację dla kuli i ma około 6400 pszczelarzy. W regionie wprowadzane są nowe programy, projekty, plany mające na celu zwiększenie produkcji miodu. W regionie Biełgorodu tworzone są fermy pszczół w celu zintegrowanej produkcji produktów. Na tym terenie można znaleźć wielu specjalistów przeszkolonych nie tylko w profesjonalnych instytucjach, ale także w szkołach.
- Obwód briański. Ma mieszany charakter, który jest odpowiedni dla pomyślnego rozwoju pszczelarstwa. Pszczelarze amatorzy są głównymi producentami miodu, który jest właścicielem większości pasiek. Największa gospodarka przemysłowa ma do 120 rodzin pszczelich. Kierownictwo regionu briańskiego oficjalnie ogłosiło wsparcie w kierunku rozwoju sfery, ale nie zauważono żadnych specjalnych działań.
- Region Wołgograd. Pomimo nieudanej lokalizacji terytorialnej (2/3 obwodu zajmują lasy, a udział łąk wynosi zaledwie 10%), krótkich lat letnich i długich zim, kula w tych częściach nadal się rozwija dzięki 2500 prywatnych pszczelarzy. Przede wszystkim miód jest wytwarzany z ziół, wrzosu i malin cyprysowych.
- Region Woroneż. Sprzyjające warunki dla pszczelarstwa, takie jak obecność wilgotnego lata i stosunkowo ciepły klimat, przyczyniły się do rozwoju przemysłu od czasów starożytnych. Obecnie w regionie istnieje wiele stacjonarnych i dużych pasiek koczowniczych, a ponieważ nie ma żadnych struktur edukacyjnych do szkolenia wysoko wykwalifikowanych specjalistów, starsze osoby zajmują się pszczelarstwem w tym regionie. Ale wiodące struktury regionu są zainteresowane rozwojem przemysłu i zapewniają dotacje, opracowują nowe programy.
- Region Kemerowo. Biorąc pod uwagę specyfikę lokalizacji (południowy wschód od Syberii), system Kemerowo został opracowany do pszczelarstwa w 1957 roku. Podstawa tego ostatniego opiera się na 4 kontrolach na wiosnę: czyszczeniu uli, szybkiej kontroli, urządzeń sanitarnych i inspekcji. Hodowla pszczół w regionie Kemerowo jest pracochłonnym i złożonym procesem, ponieważ konieczne jest ciągłe odrzucanie słabych rodzin, zastępując je silnymi i wysoce produktywnymi. Ponadto ich system umożliwia wymianę starej macicy w celu zwiększenia wydajności.
- Obwód rostowski. Kula rozwija się szybciej w północno-zachodniej części regionu niż na wschodzie. Klimat i płaskie terytorium reprezentowane przez stepy są doskonałe do pszczelarstwa. Jednocześnie przemysł reprezentowany jest przez dużą liczbę pasiek stacjonarnych i koczowniczych. Obecność sprzyjających warunków naturalnych i entuzjazm pozwolą na rozwój pszczelarstwa w regionie rostowskim, ponieważ programy mające na celu wspieranie przemysłu po prostu nie powstają.
- Obwód krasnojarski. Jest jednym z najbardziej produktywnych pod względem produkcji miodu, ustępując jedynie regionom Amur, Omsk i Kemerowo. Pszczelarstwo w ostatnich latach było trudne dla miejscowej populacji, co wiąże się ze znacznym zmniejszeniem liczby rodzin pszczelich.
Cechy pszczelarstwa przemysłowego
W pasiekach przemysłowych stosuje się jeden typ standardowych uli, charakteryzujący się trwałością, wymiennością elementów konstrukcyjnych, niezawodnością i wysoką jakością wykonania. Technologia utrzymywania pasiek przemysłowych w Rosji, podobnie jak w Finlandii, ma wiele zalet, między innymi:
- Rozwój silnych rodzin pszczelich, co pozwala zwiększyć wydajność produktu i obniżyć jego koszt.
- Wprowadzenie opieki grupowej nad pszczołami, zmniejszającej prawdopodobieństwo wyginięcia rodzin.
- Wykorzystanie pojazdów i zautomatyzowanego sprzętu do wykonywania pracochłonnych prac.
- Zastosowanie metody obudowy do rozszerzania gniazd
- Specjalne przygotowanie na okres zimowy, mające na celu wyeliminowanie wymierania rodzin pszczelich.
- Tworzenie silnych warstw z pszczołami królowymi, charakteryzujących się wysoką płodnością.
- Wprowadzenie przyspieszonej dystrybucji karmienia owadów (w tym przypadku syrop cukrowy zastępuje ciasto miodowe z wody, mąki sojowej, mleka w proszku, miodu, cukru pudru, pyłku).
- Transport kolonii pszczół do miejsc zbiórki miodu za pomocą kontenerów lub przenośnych jednostek pasiek.
- Dokładne, odpowiadające wymaganiom służb kontroli sanitarnej, wypompowywanie miodu, filtrowanie go, pakowanie w sterylne pojemniki.
- Racjonalne umieszczanie uli, szybka reakcja przy niezadowalających wskaźnikach zbierania miodu.
Pszczelarstwo przemysłowe wykorzystuje profesjonalny sprzęt przeznaczony do:
- rozszerzenie ramy;
- drukowanie ramek o strukturze plastra miodu;
- zbieranie pyłku, propolisu, miodu, mleczka pszczelego;
- separatory miodu;
- obróbka wosku i produkcja wosku.
Uproszczenie pracy
Ważnym aspektem pszczelarstwa przemysłowego jest racjonalny podział pracy. Przeciętna pasieka, obejmująca 3-4 tysiące rodzin pszczelich, jest zwykle obsługiwana przez nie więcej niż 4 osoby i każda z nich jest odpowiedzialna tylko za swoją część pracy (transport uli, hodowla królowych, pompowanie miodu).
Niektórzy pracownicy takich przedsiębiorstw mogą wykonywać jedynie mechaniczną część pracy, nie będąc wcale pszczelarzem.
Każdy etap produkcji przemysłowej powinien obejmować minimalną liczbę ludzkich wysiłków, które są połączone, jeśli nie można zmechanizować żadnego procesu.
Przemysłowe kolonie pszczół
Pszczelarstwo przemysłowe wymaga bardzo wydajnych, silnych rodzin, a niektóre rodzaje pszczół są całkowicie nieodpowiednie dla tych kryteriów i nieodpowiednie do produkcji przemysłowej. Rodzaje, które najlepiej pasują:
- Karnika
- karpacki
- Środkowo-rosyjski;
- Włoski;
- niektóre rodzaje angielskich pszczół.
Należy zauważyć, że każdy gatunek pokaże swoje pozytywne aspekty tylko w odpowiednich warunkach (teren, klimat, roślinność).
Techniki antywojenne
Rój to naturalny instynkt owadów mający na celu hodowlę i rozwój nowych rodzin. Proces ten jest trudny dla pszczelarzy, ponieważ zmniejsza efektywność zbierania miodu, dzięki czemu stworzono podstawowe zasady zwalczania roju, wśród których wyróżnia się następujące środki:
- zapewnienie wystarczających wymiarów przestrzeni wewnętrznej;
- terminowa ekspansja rodzin;
- właściwy projekt plastra miodu;
- pełna praca hodowlana;
- usuwanie nadmiaru dronów i zadowalającej temperatury;
- sezonowe wędrówki.
Całkowita zmiana macicy
Biorąc pod uwagę, że macica jest główną siłą napędową całej rodziny pszczelej, jej terminowa wymiana jest kluczem do utrzymania pozytywnych cech populacji. Ta procedura jest konieczna ze względu na utratę jej właściwości przez macicę po 2 latach. Podczas wymiany macicy należy pamiętać o dwóch zasadach:
- Zmiany macicy dokonuje się na początku nowego sezonu.
- Wyłączenie 2 królowych z ula i aliennego ługu macierzystego.
8 przydatnych wskazówek dla początkujących rosyjskich pszczelarzy
Nie każdy powinien robić ten interes, ponieważ w Rosji tylko niektóre regiony i terytoria pracują na sprzyjających warunkach dla pszczelarstwa. Dlatego proponujemy zapoznać się z przydatnymi wskazówkami dla początkujących pszczelarzy:
- Obecność wiedzy. Nawet amator pszczelarstwa powinien zawierać nie tylko spostrzeżenia i miłość do swojej pracy, ale także głęboką wiedzę, z którą pomogą podręczniki, encyklopedie, seminaria i artykuły w Internecie.
- Przydział czasu wolnego. Aby obsłużyć 10 rodzin pszczelich przez 1 tydzień w okresie wiosenno-letnim, zajmie to 5-6 godzin.
- Zacznij od małego. Na początek najlepszą opcją jest zakup 3-6 rodzin pszczelich.
- Zapewnienie pszczół roślinom miodowym. Bardzo ważne jest przyjęcie prawidłowego położenia geograficznego, ponieważ najlepszą opcją nawet dla kilku rodzin pszczół jest obfitość niezbędnej roślinności w promieniu 2 km od ich lokalizacji.
- Dostępność miejsca na ule. Przestrzegając wszystkich zasad, dowody umieszcza się w odległości 3-4 metrów od siebie i 4-6 metrów w rzędzie od rzędu.
- Zakup specjalnej odzieży, narzędzi.
- Prowadzenie pasiek i dzienników. Zapisy pomogą ci śledzić status kolonii pszczół i nadchodzących prac owadów.
- Znajomość prognozy pogody. Aby zaplanować dzień roboczy, należy stale zwracać uwagę na obecność opadów atmosferycznych i tym podobne.
Tutaj znajdziesz jeszcze więcej wskazówek i instrukcji dla początkującego pszczelarza.
Ramy prawne
W 1995 r. W Baszkirii przyjęto ustawę Republiki Baszkirskiej „O pszczelarstwie”.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa Rosji z dnia 19 października 2006 r. Oddział pszczelarski został skierowany do sektora hodowlanego.
Obecnie istnieją krajowe organizacje publiczne - 2 związki i stowarzyszenie.
Ponadto przepisy pszczelarskie zostały oficjalnie wprowadzone w następujących regionach:
- Terytoria Ałtajskie i Krasnodarskie;
- Regiony Nowosybirsk, Biełgorod i Oryol.
Plusy i minusy pszczelarstwa w Federacji Rosyjskiej
Rozważać pozytywne punkty pszczelarstwo w Rosji:
- Umiarkowana kwota kapitału zakładowego. Możesz rozpocząć pracę w tym obszarze od zakupu tylko kilku rodzin pszczelich i uli, odzieży roboczej i sprzętu (utrzymywane są w tym kraju ceny demokratyczne).
- Prostota pracy. Choć delikatna sprawa, ale jeśli poświęcisz jej swoją duszę i umysł, wynik na pewno nadejdzie.
- Pszczelarze amatorzy nie są opodatkowani, możesz sprzedawać nadwyżki swoich produktów organizacjom zakupowym lub na rynku.
- Obecność sprzyjających warunków na niektórych obszarach kraju.
Wady pszczelarstwo w Rosji:
- Brak ustawy Federacji Rosyjskiej o pszczelarstwie, która wywołała lekceważące podejście do branży rolniczej ze strony menedżerów na wszystkich szczeblach.
- Niewielka liczba wyspecjalizowanych uniwersytetów i szkół.
- Większość kraju nie nadaje się obecnie do pszczelarstwa.
- Rozpoczęcie pracy jest bardzo trudne. Wynika to z faktu, że będzie to wymagało dużego wysiłku, ponieważ ule muszą być naprawiane z czasem. Musisz znaleźć odpowiedni rynek na marketing produktów i zadbać o pompowanie miodu. Musisz się martwić o wygodne warunki pracy pszczół.
W dzisiejszych czasach pszczelarstwo nie przeżywa najlepszych czasów, a dotyczy to nie tylko Rosji, ale także innych krajów, co wiąże się z wieloma przyczynami, takimi jak masowe wymieranie rodzin pszczelich, rozprzestrzenianie się produktów niskiej jakości. Pomimo tego wszystkiego przemysł ten potrzebuje młodej krwi, a jeśli masz pragnienie i wiedzę, możesz zaangażować się w wsparcie dla pszczelarstwa.